d Yaşlı Bakım Hizmetleri - SUARE Project
x
x
Türkçe

Yaşlı Bakım Hizmetleri

SAĞLIKLI YAŞ ALMA MERKEZLERİ

Sağlıklı Yaş Alma ve Dayanışma Merkezleri: Bu merkezler, yaşlıların bir araya gelebilecekleri, kaliteli vakit geçirip sosyal ve fiziksel aktivitelerini artırabilecekleri bir ortam sunan hizmet merkezlerdir. Bu merkezlerde yaşlılara tarihi ve turistik geziler, sinema günleri, çini, yoga, jimnastik, takı ve el sanatları gibi hizmetler sunulmaktadır.

 

 

Yaşlı Bakım Hizmetleri

Yaşlı bakım türleri evde bakım (evde sağlık dâhil) ve kurumsal bakım olarak iki başlık altında tanımlanmakta, bu iki grup altında bir çok hizmet modeli bulunmaktadır. Kurumsal bakım gündüz bakımı, yatılı bakım, rehabilitasyon hizmetlerini içerirken; evde bakım hizmetleri kapsamında evde yalnız yaşayan ve evde bakım ve desteğe ihtiyaç duyan yaşlılar için; evde yardım ve izleme hizmetleri, evlere yemek hizmetleri, bakım onarım hizmetleri, evde sağlık hizmetleri, telefonla ya da teknolojik sistemler ile kontrol/danışma/rehberlik, psikososyal destek hizmetleri, bilişim teknolojilerini kullanarak evde bakımı destekleme, sosyal bakım hizmetlerini; ailesi yanında yaşayan ve evde bakım ve desteğe ihtiyaç yaşlılar için; evde sağlık hizmetleri, evde süreli bakım ile bakım verene destek olmak, gündüzlü bakım merkezleri ile bakım verene destek olmak, ekonomik destek, psikososyal destek hizmetleri, ailenin güçlendirilmesi çalışmaları vb. hizmetler verilebilmekte olup bu hizmetler çeşitlendirilebilmektedir.

Ülkemizde mevzuata göre resmî yatılı yaşlı bakım kuruluşları huzurevi ve huzurevi yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezî adıyla hizmet verirken, özel yatılı yaşlı bakım kuruluşlarının ise özel huzurevi ile huzurevi yaşlı bakım merkezi ismiyle hizmet vermesi öngörülmüştür. Bununla birlikte özel ve diğer STK’lere ait yatılı yaşlı bakım kuruluşlarının bakımevi, yaşlı bakımevi, yaşlı konuk evi, dinlenme evi, yaşam evi, yaşlı bakım merkezi, yaşlı bakım ve yaşlı hizmet merkezi, yaşlılar köşkü gibi isimlerle hizmet verdikleri görülebilmektedir.

Bakım Hizmeti günlük yaşamında desteğe ihtiyacı olan yaşlılara kişisel bakım ve psiko-sosyal destek sağlayan hizmetleri kapsamaktadır. Bu hizmetler uzun dönemli kurumsal ya da dönemsel olabilir.

Uzun Dönemli Bakım Hizmetlerinden Hangi Yaşlılar Yararlanabilmektedir? 

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı olan Rehabilitasyon merkezleri ve yaşlı bakım merkezleri kendi bakımını karşılayamayacak olan yaşlılara yatılı ve süresiz hizmet verirken, huzurevleri kendi bakımını karşılayabilecek durumda olan yaşlılara hizmet vermektedir.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı olan Huzurevleri, Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri 60 yaş üstü bireylere sürekli olarak öz bakım, sağlık, psikolojik, sosyal ve fiziksel destek sağlayan; sosyal aktivite, beslenme, temizlik, danışmanlık hizmeti sağlayan yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır.

Kimler bu hizmetten faydalanabilir?

60 yaş üzerinde olup sosyal/ekonomik anlamda dezavantajlı grupta olan, korunmaya ve bakıma muhtaç yaşlı bireyler bu kurumlara başvurabilirler.

Huzurevlerinde bulunan imkanlar nelerdir?

Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde Açılacak Huzurevlerinin Kuruluş ev İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik’te huzurevlerinde bulunan birimlerle ilgili aşağıdaki şekilde bilgi verilmektedir:

Sosyal Servis: Yaşlıların kuruluşa kabulü, uyumu, sosyal ve psikolojik çalışmaları yürütmek amacıyla sosyal hizmet uzmanı ve psikolog bulunur.

Sağlık Servisi: Yaşlıların muayene, teşhis ve tedavi gibi sağlık hizmetlerini yürütmek amacıyla doktor, diş hekimi ve hemşireden oluşur.

Fizyoterapi Servisi: Fizyoterapiye gereksinim duyan yaşlılara hizmet sağlamak için fizyoterapist ve hemşireden oluşur.

Beslenme Servisi: Yaşlıların ve huzurevi personelinin beslenmesine ilişkin hizmet sağlamak için diyetisyen, iaşe memuru ve aşçıdan oluşur.

Yaşlı Bakım Hizmetleri Ücretli midir?

Bakanlığa bağlı huzurevleri, yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezleri ücretlidir. Kuruluşun ve odanın özelliklerine göre ücretin miktarı değişmektedir ancak ekonomik ve sosyal yönden yoksunluk içinde olan yaşlılar ile İstiklal Madalyası bulunan ve aylık bağlanan kişiler, bu gelirden başka geliri olmadığını belgeleyen yaşlılar eşleri ile birlikte bakım hizmetleri merkezlerinden ücretsiz olarak faydalanabilirler.

Yaşlı bakım Hizmetlerine Kabul Koşulları Nelerdir?

Huzurevlerine kabul koşulları: 

  • 60 yaş ve üzerinde olmak,
  • Yeme, içme, banyo, tuvalet ve bunun gibi günlük yaşam etkinliklerini bağımsız olarak yapabilecek durumda olmak,
  • Ruh sağlığı yerinde olmak,
  • Bulaşıcı hastalık taşımamak
  • Bağımlılık yapacak madde ya da alkol bağımlısı olmamak,
  • Sosyal ve/veya ekonomik yoksunluk içinde bulunduğu sosyal inceleme raporu ile saptanmış olmak.
  1. Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerine kabul koşulları:
  • 60 yaş ve üzerinde olmak,
  • Bedensel ve zihinsel gerilemeleri nedeniyle periyodik ya da sürekli olarak özel ilgi ve korumaya muhtaç olmak
  • Ruh sağlığı yerinde olmak
  • Bulaşıcı hastalık taşımamak
  • Bağımlılık yapacak madde ya da alkol bağımlısı olmamak,
  • Sosyal ve/veya ekonomik yoksunluk içinde bulunduğu sosyal inceleme raporu ile saptanmış olmak.

Yaşlı bakım hizmetlerine başvuruda hangi belgeler gereklidir?

1) Dilekçe

2) Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği

3) Nüfus Cüzdanı Örneği

4) İkametgah Belgesi

5) Gelir Durumunu Gösterir Belge Örnekleri

6) Sosyal çalışmacı tarafından düzenlenecek sosyal inceleme raporu,

7) Sağlık Kurulu Raporu

Sağlık Raporunun karar bölümünde “Huzurevine girmesinde sakınca yoktur” ya da “Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezinde bakım görmesinde sakınca yoktur” ibaresi yer almalıdır.

NOT: HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ 5-30 GÜN ARASINDADIR.

Huzurevleri: Türkiye’de yaşlılara hizmet sunan 450 huzurevi bulunmaktadır. Bunlardan 189’u kamu, 261’i ise özel kurum ve kuruluşlara aittir. Huzurevleri; ekonomik gücü yetersiz, bakımından sorumlu kimsesi olmayan veya kendisine bakacak gücü olmayan yaşlılara barınma, sağlık, psikolojik destek, beslenme, temizlik ve sosyal yaşamlarını alanı hizmetleri sunarlar.

Huzurevlerinde bulunan imkanlar nelerdir?

Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde Açılacak Huzurevlerinin Kuruluş ev İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik’te huzurevlerinde bulunan birimlerle ilgili aşağıdaki şekilde bilgi verilmektedir:

Sosyal Servis: Yaşlıların kuruluşa kabulü, uyumu, sosyal ve psikolojik çalışmaları yürütmek amacıyla sosyal hizmet uzmanı ve psikolog bulunur.

Sağlık Servisi: Yaşlıların muayene, teşhis ve tedavi gibi sağlık hizmetlerini yürütmek amacıyla doktor, diş hekimi ve hemşireden oluşur.

Fizyoterapi Servisi: Fizyoterapiye gereksinim duyan yaşlılara hizmet sağlamak için fizyoterapist ve hemşireden oluşur.

Beslenme Servisi: Yaşlıların ve huzurevi personelinin beslenmesine ilişkin hizmet sağlamak için diyetisyen, iaşe memuru ve aşçıdan oluşur.

Yaşlı Bakım Hizmetleri Ücretli midir?

Bakanlığa bağlı huzurevleri, yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezleri ücretlidir. Kuruluşun ve odanın özelliklerine göre ücretin miktarı değişmektedir ancak ekonomik ve sosyal yönden yoksunluk içinde olan yaşlılar ile İstiklal Madalyası bulunan ve aylık bağlanan kişiler, bu gelirden başka geliri olmadığını belgeleyen yaşlılar eşleri ile birlikte bakım hizmetleri merkezlerinden ücretsiz olarak faydalanabilirler.

Yaşlı bakım Hizmetlerine Kabul Koşulları Nelerdir?

Huzurevlerine kabul koşulları: 

  • 60 yaş ve üzerinde olmak,
  • Yeme, içme, banyo, tuvalet ve bunun gibi günlük yaşam etkinliklerini bağımsız olarak yapabilecek durumda olmak,
  • Ruh sağlığı yerinde olmak,
  • Bulaşıcı hastalık taşımamak
  • Bağımlılık yapacak madde ya da alkol bağımlısı olmamak,
  • Sosyal ve/veya ekonomik yoksunluk içinde bulunduğu sosyal inceleme raporu ile saptanmış olmak.

Yaşlı bakım hizmetlerine başvuruda hangi belgeler gereklidir?

1) Dilekçe

2) Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği

3) Nüfus Cüzdanı Örneği

4) İkametgah Belgesi

5) Gelir Durumunu Gösterir Belge Örnekleri

6) Sosyal çalışmacı tarafından düzenlenecek sosyal inceleme raporu,

7) Sağlık Kurulu Raporu

Sağlık Raporunun karar bölümünde “Huzurevine girmesinde sakınca yoktur” ya da “Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezinde bakım görmesinde sakınca yoktur” ibaresi yer almalıdır.

Huzurevi Hizmetlerine Nereden Başvuru Yapılır?

  • Alo 183 hattından yapılan bildirimler başvuru olarak kabul edilmektedir.
  • Yaşlıların ikamet ettikleri mahaldeki huzurevi, merkez müdürlükleri, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İl Müdürlüğüne, il ve ilçelerde bulunan Sosyal Hizmet Merkezlerine veya Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne başvuru yapılabilmektedir.
  • E devlet üzerinden de başvuru yapılabilir. 

Başvurduktan Sonra süreç nasıl ilerler?

 Başvuru süreci tamamlanan yaşlı kabul edilir sıraya alınır ya da reddedilir. Kabulü uygun görülen yaşlının dosyası, yaşlının cinsiyeti, kalmak istediği oda tipi ve başvuru tarihi itibarıyla sıraya konulur. Sırası gelen yaşlıya çağrı yapılır. Çağrıya icabet etmeyen yaşlıya son çağrı yapılır. Gelmemesi durumunda dosya işlemden kaldırılır.

İlinizde bulunan huzurevleri listesi için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı sayfanızı ziyaret edebilirsiniz: https://www.aile.gov.tr/eyhgm/kuruluslar/yasli/

Özel Huzurevleri ile Huzurevi ve Yaşlı Bakım Merkezlerinde Kimlere, Hangi Hizmetler Sunulur? 

Özel Huzurevleri 55 yaş üstü bireylerin sürekli bakımlarının, sosyal, fiziksel ve psikolojik rehabilitasyon hizmetlerinin verildiği, bireysel öz bakım, sosyal destek, barınma, beslenme, temizlik gibi hizmetler sunan özel sosyal hizmet kuruluşlarıdır. 55 yaşın altındaki bireyler zorunlu hallerde gerekli incelemeler sonucunda il müdürlüğü onayı ile kuruluşa kabul edilebilir.

Özel Huzurevleri ile Huzurevi ve Yaşlı Bakım Merkezleri Ücretli midir? 

Özel huzurevleri ve yaşlı bakım merkezleri ücretlidir. Bu kuruluşların ücretleri bulundukları ilin Valilik tavan fiyatlarına göre belirlenmiş olup, yaşlı veya yaşlı yakını tarafından ödenir. Daruşşafaka Cemiyetlerine ait kuruluşlar hariç her kuruluş kapasitesinin en az %3’ü kadar ücretsiz yaşlıya bakmakla yükümlüdür. Ücretsiz kontenjandan faydalanacak olan yaşlılar Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklülerince belirlenmektedirler.

Özel Huzurevi ve Yaşlı bakım Merkezlerine Yerleşmek İçin Nereye Başvuru Yapılır?

55 yaş üzerindeki yaşlı bireyler hangi kuruluşta kalmak istiyorsa kendisi ya da yakını, bakım vereni tarafından doğrudan huzurevine yazılan dilekçe ile müracaat edebilir.

Özel Huzurevi ve Yaşlı Bakım Merkezlerine Başvurmak İçin Gereken Belgeler Nelerdir? 

Özel kuruluşlara yerleşmek için başvuru sürecinde aşağıdaki belgeler istenmektedir.

  • Dilekçe,
  • T.C. Kimlik Numarası beyanı,
  • Yaşlının bulaşıcı hastalığı olmadığı, bulaşıcı hastalığı bulunduğu takdirde bu hastalığın enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanının toplu yaşam yerlerinde kalmasına mani bir bulaşıcı hastalık olmadığına dair raporu,
  • Akıl ve ruh sağlığının yerinde veya akıl ve ruh sağlığı yerinde olmadığı halde huzurevi ve yaşlı bakım hizmetlerinin sunumunda diğer hizmet alan yaşlılara karşı herhangi bir olumsuz durum oluşturmadığı sağlık kuruluşlarının psikiyatri kliniklerinden alınacak huzurevi veya yaşlı bakım merkezinde kalmasında bir sakınca olmadığına dair tabip raporu,
  • Uyuşturucu madde ve alkol bağımlısı olmadığını kanıtlayan ve yaşlının huzurevi hizmetinden veya yaşlı bakım merkezi hizmetinden yararlanmasının uygun olacağını belirten özel veya resmi sağlık kuruluşlarının yalnızca ilgili bölümlerinden alınacak sağlık durumlarını gösterir rapor,
  • Yaşlının bunlar dışında tıbbi takibi gerektiren kronik bir hastalığı var ise bu hastalığa ait bölüm uzmanından veya ilgili kliniklerden alınacak tabip raporu,

Kuruluşa kabul edilecek yaşlılarda, ırk, renk, cinsiyet, dil, tabiyet, din, siyasi düşünce, felsefi inanç ve eğitim yönünden hiçbir ayrım yapılmaz ve geçmişteki mahkumiyetleri göz önüne alınmaz.

Yaşlılar için Palyatif Bakım

Yaşamı tehdit eden hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan sorunlarla karşılaşan hastalarda ağrı ve diğer semptomları erken tanımlamak ve değerlendirmek, bu kişilere ve aile bireylerine tıbbi, psikolojik, sosyal ve manevi destek vererek acılarını hafifletmek veya önlemek, yaşam kalitesini geliştirmek için faaliyet göstermek amacıyla Palyatif Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge’ 09/10/2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Palyatif bakım hizmetleri; yataklı sağlık tesislerinde palyatif bakım merkezleri, yataklı sağlık tesisleri dışında ise aile hekimleri ve evde sağlık hizmet birimleri tarafından yürütülür. Yataklı sağlık tesisleri tarafından bakım eviyle, bakım evinde yaşayanlara yönelik olarak, palyatif bakım protokolü yapılması kaydıyla palyatif bakım hizmetleri verilebilir.

Kanser, ileri evrede KOAH, inme (fonksiyonlarının en az %50’si kaybedilmiş olmalıdır), son dönem böbrek yetmezliği, ileri evre kalp yetmezliği, diğer yaşam ömrünü kısaltan hastalıklar (motor nöron ve ilerleyici nörolojik hastalıklar), ALS, Alzheimer, diğer ileri dönem organ yetmezlikleri (KC, beyin), HIV/AIDS, çocuklarda genetik/konjenital, ilerleyici hastalıklar vb. yaşamı tehdit eden diğer hastalıklar bu merkezlerde yatırılarak tedavi edilir.

Taburcu olan hastalar idame tedavisi gerekmesi halinde Evde Sağlık Birimlerine devir edilerek takipleri ve tedavileri ev ortamında sağlanır.

Bu bağlamda palyatif bakıma ihtiyaç duyan yaşlı bireyler de bu hizmetlerden yararlanabilmektedir.

  • 65 yaş ve üzerindeki kişilerin, koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında olan grip aşısı, sağlık raporu aranmaksızın yılda 1 defaya, Pnömokok (polisakkarit) aşısı ise 5 yılda 1 defaya mahsus olmak üzere Genel Sağlık Sigortası kapsamında SGK tarafından karşılanmaktadır.

Evde Sağlık Hizmetleri

Evde sağlık hizmeti almak isteyen hasta yaşlılar veya aile bireyleri Sağlık Bakanlığı bünyesindeki ulusal çağrı merkezi 444 38 33 nolu telefonu arayarak müracaat edebilirler.

Sağlık Bakanlığı tarafından sunulan evde sağlık hizmetleri kapsamında aşağıdaki hastalıklara sahip olan yaşlılar evde sağlık hizmetleri alabilmektedir.

  • Yaşam kalitesini ileri düzeyde bozan hastalığı olan veya yaşlılığı nedeniyle sağlık hizmetine ulaşımda zorluklar yaşayan bireyler,
  • Yatağa bağımlı hastalar,
  • KOAH vb. solunum sistemi hastaları,
  • İleri derecedeki kas hastaları,
  • İleri dönem kanser hastalarına palyatif bakım tedavisi,

Evde fototerapi uygulamaları ile birlikte hizmetlerden faydalanabilir.

Evde sağlık hizmetleri kapsamında:

  • Muayene ve konsültasyon hizmeti,
  • Sağlık kurulu raporlarının çıkarılması süresi dolan raporların yenilenmesi,
  • İlacın reçete edilmesindeki özel düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, uzun süreli kullanımı sağlık raporu ile belgelendirilen ilaçların reçetelendirilmesi
  • Pansuman, yara bakımı, sonda uygulamaları gibi tetkik ve tedavi hizmetleri,
  • Rehabilitasyon, eğitim ve destek hizmetleri,
  • Ağız ve diş sağlığı hizmetleri
  • Evden hastaneye-hastaneden eve hasta nakil hizmetleri,
  • Hastanın ve ailesinin, evde bakım sürecinde üstlenebilecekleri görevler ile hastalık ve bakım süreçleri hakkında bilgilendirilmesi,
  • Hastaların ihtiyaç duyduğu, tedaviye yardımcı olabilecek ve demirbaş niteliğindeki tıbbi cihazların hizmet süresince zimmet karşılığı hastanın kullanımına tahsis edilmesi,
  • Hastaların sosyal hizmetlere olan ihtiyaçlarının tespit edilerek ilgili kurum ve kuruluşlarla gerekli koordinasyonun sağlanması,
  • Evde sağlık hizmetleri ve palyatif bakım hizmetlerinin entegrasyonunun sağlanması.

EVDE BAKIM HİZMETLERİ
Evde bakım hizmetleri, hastaneden taburcu olduktan sonra tedavisinin devam etmesi gereken hastalar, kronik hastalıkları veya özürlü olması nedeniyle evden çıkamayan bireyler, kendi bakımını yapamayan ya da evinde bakımını yapacak kimsesi olmayan, zihinsel rahatsızlıkları olan, huzurevlerine şartları uymadığı için kabul edilemeyen, terminal dönemde olup bu dönemini evinde huzurlu bir şekilde geçirmesi istenen ya da sadece aralıklı bakım ihtiyaç duyan yaşlı bireylere verilen bir hizmettir.
Evde bakım hizmetleri, şartları sağlayan yaşlılara tüm Türkiye genelinde sağlık bakanlığı tarafından ücretsiz verilmektedir. Bu hizmeti sağlayan çeşitli özel kurum/kuruluş ve kişiler de mevcuttur. Özel evde bakım hizmetinin ücreti ise farklılık göstermektedir.

EVDE BAKIM DESTEĞİ

2828 sayılı Kanun kapsamında engelli yaşlı bireylerin hayatlarının idamesini evde yürütecek olan kişilere Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından engelli yaşlının bakımını üstlenen bakım verenine evde maddi sosyal yardım desteği ödenmektedir. Bu sosyal destekten faydalanmak isteyen engelli yaşlıların aşağıdaki kriterlere uyması gerekmektedir:

  • Heyet raporu veren hastanelerden alınacak olan engelli sağlık kurulu raporunda en az %50 engelli ibaresinin ve ağır engelli/tam bağımlı durumu bölümünde “evet” ibaresinin olması,
  • Her ne ad altında olursa olsun her türlü hane gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğunun gelir testi raporu ile tespit edilmesi,
  • Engelli bireyin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olduğunun İl Müdürlükleri bünyesinde görev alan Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyetinin raporu ile tespit edilmesi, gereklidir.

EVDE BAKIM HİZMETLERİ NELERDİR?

Teknik hizmetler (yaşlıların evinde yapılacak basit tamirat, sıhhi tesisat, her türlü onarım, boya-badana, yaşlıların ihtiyacına göre evin özel düzenlenmesine yönelik tadilatlar vb.),

  • Sağlık hizmetleri (pansuman yapma, kan şekeri ölçme, tansiyon ölçme, enjeksiyon yapma, ilaç verme takibi vb.),
  • Psikolojik destek ve yönlendirme hizmetleri (yaşlıların durum tespitinden sonra tespit edilen ihtiyacına göre yaşlının psikologla görüştürülmesi, sağlık birimine yönlendirilmesi, gerekli ise bireysel görüşme ve ilgili birimlere yönlendirilmesi vb.),
  • Rehberlik ve mesleki danışmanlık(ilaç yüzdelerinin, faturalarının ödenmesinde, hasta bezi, tekerlekli sandalye, havalı yatak, medikal malzeme vb. ihtiyaçlarının teminine ilişkin rehberlik vb.),
  • Sosyal destek hizmetleri (sohbet, alış-veriş yapma, yaşlıya refakat etme vb.),
  • Kişisel bakım (vücut temizliği, berber hizmeti vb.),
  • Ev temizliğinin yapılması,
  • Yemek yapımına yardım hizmetleri.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çağrı Merkezlerinden Alo 183 Sosyal Destek Hattı aracılığı ile aile, kadın, çocuk, engelli, yaşlı, şehit yakınları ile gaziler ve gazi yakınlarına yönelik hizmetlere ilişkin çağrılar değerlendirilerek rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunulmaktadır. 7 gün 24 saat çalışma esasına göre hizmet verilmektedir.

Gündüz Bakım Merkezleri Nedir? 

Gündüz bakım hizmetleri tek başına veya aile, komşu, akraba gibi diğer destek unsurlarına rağmen evde yaşamını tek başına devam ettiremeyecek durumda olan yaşlılara; yaşam ortamlarının iyileştirilmesi, günlük yaşam faaliyetlerine yardımcı olunması ve sosyal, fiziksel, psikolojik destek hizmetlerinin sunulması amacıyla faaliyet gösteren merkezlerdir. Gündüz bakım evlerinde yaşlılar merkeze gün içinde gelir, akşam evlerine geri dönerler.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de bir kısmı kamuya ait olmak üzere 161 gündüz bakım merkezi bulunmakta olup bunların büyük bir kısmı belediyeler bünyesinde hizmet vermektedir.

Gündüz Bakım Merkezlerinde Hangi Hizmetler Verilmektedir? 

Gündüz bakım merkezleri, yaşamını ailesiyle birlikte sürdüren bireylerin psikolojik, sosyal ve sağlık ihtiyaçlarına destek olarak yaşlıların yaşam kalitesini arttırma amacıyla hizmet veren sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Gündüz bakım hizmetleri gündüz kuruluşları yanında, aynı zamanda evde bakıma destek hizmetlerinin de yürütüldüğü, yaşlı bireylerin ve ailelerinin desteklendiği, uzun dönem yatılı kurum bakım hizmetleri ihtiyacını azaltmayı da öngören, yaşlı bakımında öncelikli olarak sunulması öngörülen hizmetlerdir.  Yaşamını evde geçiren Alzheimer demans gibi hastalığa sahip yaşlıların ortamını iyileştirmek ve boş zamanlarını geçirebilmeleri ve günlük yaşam faaliyetlerine destek verilebilmesi için gündüz bakım hizmetleri verilmektedir. Bu hizmetler;

Yaşlılarımızın fonksiyonel aktivitelerini, el ve göz koordinasyonlarını, ayrıca günlük yaşamdaki becerilerini artırıp onları daha bağımsız bir seviyeye ulaştırmak için iş ve meşguliyet terapisinin yapılması,

  • Fizik tedavi, günlük hatırlatma/hafıza çalıştırma egzersizlerinin düzenlenmesi,
  • Ahşap-seramik-cam boyama, kalıp çıkarma, yazı yazma, puzzle-lego-boncuk çalışmalarının uygulanması,
  • Oyun oynama, yemek, piknik ve gezi gibi etkinliklere katılım sağlanması,
  • Uyku ve dinlenme saatlerinin oluşturulması,
  • Üyelerin sağlık kontrollerinin, ilaç ve tansiyon takiplerinin yapılması,
  • Ailelerin oryantasyonunun sağlanması.

Geçici Gündüz bakım evi

Huzurevi ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerine yer durumunun uygun olması durumunda, geçici süre ile yatılı veya gündüzlü bakım için yaşlı kabul edilebilir.
Bu bakıma ilişkin koşullar şunlardır:

  • Yaşlıların huzurevlerine ve merkezlere kabul koşullarına sahip olmaları ile ilgili belgeleri düzenlemeleri;
  • Kaldıkları süre içerisinde kuruluşun mevcut kurallarına uymaları,
  • Kuruluş yaşlılarına verilen günlük hizmetlerden yararlanmaları,
  • Geçici süre ile yatılı kalanların, kaldıkları odanın ücretini gündüzlü bakım verilenlerin ise tek kişilik oda ücretinin % 75’ini gün hesabı ile ödemeleri, gündüzlü bakım hizmeti verilenlerin ulaşımlarını yaşlı ya da yakınları tarafından sağlanması esastır.

Huzurevi ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerinde kalmakta olan yaşlılar sağlık ve ziyaret amaçlı olarak başka bir ildeki kuruluşta en fazla 20 gün misafir olarak ücretsiz olarak kalabilirler.

Yaşlı Yaşam Evi Nedir?

 Huzurevlerine bağlı ek ünite olarak açılan yaşlı yaşam evleri, yaşlıların eşleriyle birlikte kalabileceği bir oda, mutfak banyo ve tuvaletten oluşan her türlü hizmeti kuruluş tarafından karşılanan evlerdir. Huzurevlerinde sunulan hizmetler yaşlı yaşam evlerinde de sunulmaktadır. Kışla tipi kurum bakım modeline alternatif olarak yaşlı yaşam evleri oluşturulmuştur. Bu evlerde günlük ev ile ilgili işler, mutfak düzeni ve yemek, yaşlıların kişisel bakımına destek olma gibi işler bakım elemanları tarafından yürütülmektedir.

 Huzurevlerinde kalma koşullarının yanı sıra aşağıdaki koşullara sahip olan yaşlılar yaşlı yaşam evinde kalabilmektedirler:

  • Kuruluşta kalmakta iken çeşitli nedenlerle uyum problemi yaşayan ortam değişikliği talep eden,
  • Sağlık durumu nedeniyle daha korumalı bir ortamda kalması gereken,
  • Eşiyle birlikte kuruluşta kalmakta iken eşini kaybeden,
  • Emeklilik sonrası günlük yaşam aktivitelerini bağımsız olarak yapabilen,
  • Güvenli ve huzurlu bir ortam arayışı içerisinde olan henüz huzurevine yerleşmemiş veya huzurevi bakımı için sırada bekleyen yaşlılardan kendisinin veya yakınlarının talebi değerlendirilerek uygun görülenler, yaşlı yaşam evlerinde kalabilmektedir.

Yaşlı Yaşam evleri ücretli midir?

Yaşlı yaşam evlerine başvuru koşulları huzurevine başvuru koşulları ile aynı olup, huzurevlerine veya Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine yapılacak başvurular ile gerekli yönlendirmelere yapılmaktadır. Ücretleri ise yine huzurevi ücret koşulları ile aynıdır.

Yaşlı yaşam evlerine başvuru koşulları huzurevleri ile aynı olup Bakanlığa ve İl müdürlükleri aracılığıyla başvuru yapılabilmektedir. Ücretleri ise huzurevinde olduğu gibi kuruma göre değişkenlik göstermektedir. Güncel ücret bilgileri için kurumlarla iletişime geçiniz.

2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında:

  • 65 yaşını tamamlamış olan,
  • Uzun vadeli sigorta kollarına tabi olacak şekilde çalışmayan,
  • Nafaka bağlanmamış veya nafaka bağlanması mümkün olmayan
  • 2828 sayılı Kanun kapsamında harçlık almayan,
  • Sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan,
  • Kendisi ve eşi dikkate alınmak suretiyle kişi başına düşen ortalama aylık geliri, asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olan Türk vatandaşlarına bağlanmaktadır.

Yaşlı Aylığından Nasıl Faydalanılır? 

  • 2022 sayılı Kanun kapsamındaki yaşlı aylıkları başvuruları kişinin ikametgâhının bulunduğu il ya da ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına (SYDV) yapılmaktadır.
  • Başvuruda bulunan kişiler ve aynı hanede birlikte yaşadığı kişilerin gelir, servet ve harcama durumu Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi üzerinden sorgulanır ve hane ziyareti yapılmak suretiyle sosyal yardım incelemesi yapılır. Başvurular, bu veriler ile mevzuat hükümleri doğrultusunda Vakıf Mütevelli Heyetlerince değerlendirilerek karara bağlanmaktadır.
  • Aylıklar bu dönemlerde hak sahibinin doğum yılının son rakamına göre ilgili ayın 5’i ila 9’u arasında PTT’ye yatırılmaktadır.
  • Ödemeleri yatırılan kişilere SMS ile bildirim yapılmaktadır.
  • Ödeme bilgileri e-devlet portalı üzerinden sorgulanabilmektedir.
  • Posta ve Telgraf A.Ş. (PTT) gişelerinden, talep edilmesi halinde ilave bir ücret ödemeksizin ve hiçbir yaş sınırlaması olmaksızın “Konutta Teslim” hizmeti ile konutlarında, isteğe bağlı olarak sosyal kartlar ile aylıklarını ödeme işlemleri gerçekleştirilmektedir, ayrıca bu kartlar alışverişlerde kullanılabilmektedir.
  • Nafakaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla, 2022 sayılı Kanun uyarınca bağlanan aylıklar kişinin rızası olsa bile haczedilemez, başkasına devir ve temlik edilemez.
  • 65 yaşın doldurulmasından önce %40-69 arası engelli aylığı bağlanmış olanların aylıkları aynı şekilde ödenmeye devam olunmaktadır.
  • Yaşlı aylığı almakta iken %70 ve üzeri engelli olduklarını sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanların aylıkları diğer şartların da sağlanması halinde “% 70 ve üzeri Engelli Aylığına’ dönüştürülmektedir. Ancak engel oranı %70’in altında olan kişilerin bu yöndeki başvuruları kabul edilememektedir.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Evde Bakım Hizmetlerinden Kimler Yararlanılabilir? 

2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun ek 7 nci maddesi uyarınca engelli evde bakım desteğinden yararlanmayan ve muhtaç durumda olup kişisel bakımlarıyla temel ve zaruri ihtiyaçlarını karşılayamayan 65 yaş üstü vatandaşlarımız faydalandırılmaktadır. Yardımdan yararlanabilmek için ikamet edilen yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına müracaat etmek gerekmektedir. Muhtaç durumda bulunan yaşlı vatandaşlarımızın ev temizliği, kişisel bakımları, temel ve zaruri ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından “Yaşlı ve Engellilere Evde Bakım Hizmeti Verilmesi” projeleri uygulanmaktadır

Eşi Vefat Eden Yaşlı Kadınlara Yapılan Yardımlar 

3294 sayılı kanun kapsamında eşi vefat etmiş kadınlar, resmi ikametgahlarının bulunduğu Sosyal Yardımlaşma Vakfına başvuru yaparak bu destekten faydalanabilirler. Başvuruda bulunanlardan nüfus cüzdanı dışında belge istenmemektedir.

İlgili vakfın mütevelli heyeti tarafından yardım programından yararlanmasına yönelik karar verilen eşi vefat etmiş kadınlara muhtaçlıkları ve şartları sağlama durumları devam ettiği süre içerisinde 2 aylık periyotlarla düzenli nakdî yardım verilmektedir. (https://sosyalyardimlar.aile.gov.tr/sosyal-yardim- programlarimiz/esi-vefat-etmis-kadinlara-yonelik-duzenli-nakdî-yardim-programi)

Evde bakım maaşı alanlara dul aylığı bağlanmamaktadır. Başvuran kişi evde bakım alan engelli ise dul aylığı alabilmektedir. Çocuklarıyla ya da anne-babasıyla aynı evde yaşamayan, fakat onların sadece sağlık güvencelerinden yararlanan kişiler dul maaşı alabilmektedir.

Genel Sağlık Sigortasından Ücretsiz yararlanabilme Hakkı

65 yaş üstü bireyler genel sağlık sigortasından ücretsiz olarak faydalanabilmektedirler.